Friday, 15 June 2012

SKEMA PERTENGAHAN TAHUN TING 4

SKEMA    RUJUKAN   UNTUK  ANAKNDA   TINGKATAN  4


BAHAGIAN A (Struktur)

1 (a)  i – Ditulis dan diukir di atas papan
         ii – Dibukukan oleh maharaja Justinian
                                                                                                          [1 X 2=2 markah ]

1 (b) F1 – Undang-undang Sivil
        F2 – Undang-undang Natural
        F3 – Undang-undang Rakyat
                                                                                                           [1 X 1 = 1 markah]

1 (c) F1 – Seseorang tidak bersalah sehingga dibuktikan bersalah
        F2 – Keberatan hukuman tidak boleh dipengaruhi oleh kelas dan status pesalah
        F3 – Hukuman berdasarkan bukti yang kukuh
        F4 – Keadilan terhadap setiap individu
       
                                                                                                          [1 X 3 = 3 markah]

1 (d) F1 – Menjamin keamanan
         F2 – Menentukan hak kerajaan
         F3 – Menjamin kestabilan
         F4 – Menjamin keselamatan
         F5 – Menjamin kehidupan rakyat yang harmoni
         F6 – Membangunkan Negara dengan lebih pesat
     
  Mana-mana munasabah boleh diterima                                         [1 X 3 = 3 markah]
                                                                                                                                                                                                                                          

2 (a) F1 – Binaan yang diperbuat daripada batu untuk memperingati orang ternama
        F2 – untuk memperingati peristiwa penting
        F3 – bagunan keagamaan bagi agama hindu dan Buddha
        F4 – Boleh berupa candi iaitu  kuil, wat atau stupa, arca dan patung
                                                                                                             [1 X 1 = 1 markah]

2 (b)  F1 – Tempat menyimpan abu jenazah raja
         F2 - Menyimpan patung dewa utama
         F3 – lambing keagungan seseorang pemerintah
         F4 – keunikan seni bina kerajaan awal
         F5 – melambangkan orde kosmos                                           [ 1 X 3 = 3 markah]

2 (c) F1 – Candi Dien
        F2 – Borobodur
        F3 – Prambanan
        F4 – Angkor Wat
        F5 – Candi Lembah Bujang
        F6 – Candi Chiya dan Yarang                                                    [ 1 X 2 = 2 markah]

2 (d) Angkor wat – Agama Hindu
        Bobobudur – Agama Buddha

2 (e) F1- galakan industri pelancongan
        F2 – Membuktikan masyarakat awal kreatif dan inovatif
        F3 – Melambangkan keagungan pemerintah
        F4 – Pemeliharaan dan Pemuliharaan
        F5 – Menghayati nilai-nilai estetika
       
Mana-mana jawapan yang munasabah dan sesuai boleh diterima pakai (KBKK)
                                                                                                            [1 X 2 = 2 markah]                                                                                                                                                                                        


3 (a) F1 – Dikelilingi oleh tembok
        F2 - Bandar di Indus terbahagi kepada 2 bahagian
        F3 – Bahagian utama ialah pusat pentadbiran dan keagamaan
        F4 -  Bangunan pentadbiran, tempat mandi awam, tempat penyimpanan hasil pertanian
        F5 – Bahagian kedua adalah kawasan perumahan
        F6 - Bandar disusun berasaskan blok-blok berbentuk segi empat
        F7 – Blok dipisahkan oleh satu rangkaian jalan raya yang lurus
        F8 – Mempunyai sistem kumbahan yang terancang
        F9 – Selain jalan raya, sungai digunakan sebagai jalan penghubung
                                                                                                            [1 X 2 = 2markah]
3 (b) F1 – Mahir dalam perancangan bandar seperti pembinaan Mohenjo-Daro dan Harappa
         F2 – Mahir tentang ilmu Geometri, kesenian dan matematik
         F3 – Teknik pembakaran batu bata dengan suhu yang tinggi
         F4 – Pemahaman tentang ilmu geometri, kesenian dan matematik membolehkan perancangan bandar yang terancang
         F5 – Bandar-bandar disusun berasaskan blok-blok berbentuk segi empat
         F6 – Blok dipisahkan oleh satu rangkaian jalanraya yang lurus dan bersambung antara satu sama lain
         F7 – Meningkatkan mutu bahan binaan
         F8 – Memperkenalkan tulisan piktograf
                                                                                                     [1 X 2 = 2 markah]
3 (c) F1 – Kegiatan perdagangan,
              -  pertanian, 
              -  pertukangan
              -  pembuatan
        F2 – Perdagangan antarabangsa dengan Mesopotamia
        F3 – Buktinya penemuan cap mohor buatan masyarakat Lembah Indus di Mesopotamia
        F4 – Mencipta cap mohor untuk pengenalan diri seseorang atau sekumpulan pedagang
        F5 – Hasil perdagangan penting ialah emas, gading gajah, manik atau hasil pertanian
        F6 – Petani menanam tanaman seperti kacang dan barli
        F7 – Golongan artisan menghasilkan barangan logam dan barangan tembikar
        F8 – Mempunyai pengkhususan pertukangan atau artisan
        F9 – Pembinaan dan penghasilan barangan logam dan barangan tembikar
                                                                                                      [1 X 2 = 2 markah]
3 (d) F1 – Menerima pandangan dan bertukar pendapat dengan pihak lain
         F2 – Pertukaran teknologi dan ilmu
         F3 – Meningkatkan hubungan antarabangsa
         F4 – Menjamin keamanan dan keselamatan
         F5 – Memajukan ekonomi
         F6 – Menjalinkan hubungan perdagangan
         F7 – Membentuk masyarakat yang bersatu padu
         F8 – Melahirkan masyarakat yang kreatif dan inovatif
                                                                                                     [1 X 2 = 2 markah]
         Mana-mana jawapan yang munasabah dan sesuai boleh diterima pakai (KBKK)

3 (e) F1 – Bandar cyber
        F2 – Bandar yang bersih, cantik, nyaman, dan indah
        F3 – Sistem perhubungan yang sistematik
        F4 – Sistem perumahan elektronik
        F5 – Selamat dan aman
        F6 – Seni bina yang cantik dan unik
   
        Mana-mana jawapan yang munasabah dan sesuai boleh diterima pakai (KBKK)
                                                                                                    [1 X 2 = 2 markah]


4 (a) F1 – Untuk lulus peperiksaan awam kerajaan

                                                                                                    [1 X 1 = 1 markah]
   (b) F1 – Peperiksaan dikendalikan dengan ketat
          - Mereka yang didapati meniru dikenakan hukuman mati
          - Pemeriksa dikurung sebelum hari peperiksaan
          - Mereka yang mengambil peperiksaan akan ditempatkan didalam sebuah bilik dengan disediakan makanan
          - Dikurung selama 3 hari untuk menulis jawapan
                                                                                                     [1 X 3 = 3 markah]     

(c) F1 – Hsiu Tai (Tahap pertama)
     F2 – Chun-Jen(Tahap Kedua)
     F3 – Chin Shih (Tahap ketiga)                                                                                                                                                        
                                                                                                      [1 X 3 = 3 markah]     

(d) F1 – Meningkatkan system pendidikan kebangsaan
          - Menyediakan kemudahan pendidikan moden
          - Mengalakan pengunaan ICT dalam pengajaran dan pembelajaran
          - Menyediakan tenaga pengajar mahir
          - Membina atau menaiktaraf university tempatan ke tahap antarabangsa
          - Melakukan pertukaran pelajar dengan Negara-negara luar

     Mana-mana jawapan yang munasabah                                     [1 X 3 = 3 markah]     
       


BAHAGIAN B : (Esei)

SOALAN 5

Ceraian (a)

F1 – Menjalani kehidupan di bandar yang menjadi pusat pentadbiran/pemerintahan/pelabuhan/keagamaan dan tumpuan penduduk                      
F2 – Mampu mewujudkan bandar-bandar seperti
C2a – Thinis
C2b – Memphis
C2c – Abydos
F3 – Penciptaan tulisan hieroglif/hieratic/demotic
F4 – Rekod kerajaan ditulis
F5 – Kemahiran menukar padang pasir menjadi tanah pertanian yang subur
F6 – Mampu membina tembok pengairan sepanjang 123 km
F6 – Mempunyai system calendar berasaskan 365 hari setahun/12bulan setahun
F8 – pengkhususan kerja
F9 – Mahir dalam penenunan
F10 – Mampu mengeksport kertas dan tekstil
F11 – Kanak2 diberikan pendidikan sejak umur rendah
F12 – Kemahiran memumiakan mayat

                                                                                             [ 8 x 1 = maksimum 8 markah]
Ceraian (b)

F1 – Seni bina
H1a – Pembinaan pyramid ilham imhotep
F2– Pendidikan
H2a – Bermula sejak umur rendah
H2b – bertujuan untuk melahirkan jurutulis terlatih
F3 – Sistem tulisan
H3a – Hieroglif
H3b – Bertujuan untuk merekod hasil pertanian
F4 – Membuat kertas
H4a – Daripada pokok papyrus
H4b – Bertujuan menyimpan maklumat khazanah bangsa
F5 – Kalendar
H5a – 365 Sehari
H5b – 12 bulan setahun
F6 – Sistem pengairan
H6a – Menukar padang pasir menjadi kawasan pertanian
H6b – Tembok pengairan dibina untuk menebis guna tanah
F7 – Perubatan
H7a – kemajuan dalam seni bina
                                                                                               [6 X 1= Maksimum 6markah]

Ceraian c

F1 – Perpaduan kaum
F2 – Kemajuan Ekonomi
F3 – Kestabilan politik
F4 – Kemajuan system pengankutan darat/laut/air
C4a – KLIA
C4b – LCCT
F5 – Kereta Nasional
C5a – Proton
C5b – Perodua
C5c – Naza
F6 – Program angkasawan Negara
C6a – Menghantar angkasawan ke ISS
F7 – Kemajuan bidang pendidikan
C7a – sekolah bestari
C7b – Sekolah Kluster
F8 – Pemimpin bertaraf dunia
C8a – Tun Dr. Mahathir
F9 – Pencapaian dalam bidang sukan
C9a – Formula 1
C9b – Skuasy
C9c – Badminton
C9d – Bowling
Soalan ini berbentuk (KBKK), Mana-mana jawapan yang munasabah, sesuai dan logik boleh diterima sebagai jawapan.


                                                                                             [6 X 1 = Maksimum 6markah]







SOALAN 6

Ceraian (a)

F1 – Bentuk pemerintahan di Yunani mengalami perubahan daripada monarki, oligarki, aristokrasi, dictator(tirani) dan akhirnya demokrasi
F2 – Sebelum sistem demokrasi diperkenalkan, Athens mengamalkan sistem beraja (Monarki).
H1a – Raja dibantu oleh sebuah badan yang yang dinamakan konsul
H1b – Raja berperanan sebagai ketua hakim, ketua tentera & ketua agama
H1c – Kuasa konsul menjadi kuat, peranan raja sebagai ketua tentera, hakim & agama merosot
F2 – Seterusnya wujud sistem pemerintahan Oligarki
H2a – iaitu sistem pemerintahan yang ditadbir oleh beberapa orang konsul
H2b – Dikalangan konsul ini lahir pula golongan aristocrat yang kuat
F3 – Seterusnya wujud pula sistem pemerintahan aristokrasi
H3a – Iaitu pemerintahan oleh golongan bangsawan yang kaya
H3b – akibat daripada perasaan tidak puas hati rakyat dengan pemerintahan aristokrasi maka berlaku rampasan kuasa.
F4 – Muncul pula pemerintahan berbentuk Tirani
H4a – iaitu pemerintahan yang zalim yang memperlihatkan kuasa digunakan dengan sewenang-wenangnya oleh dictator
H4b – Diktator ialah pemerintah berkuasa mutlak iaitu mempunyai kuasa yang tidak terhad
H4c – biasanya ddiktator tterdiri daripada golongan kaya atau tentera
F5 – seterusnya wujud pemerintahan demokrasi
H5a – iaitu pemerintahan atau kerajaan yang ditadbir oleh wakil yang dipilih oleh rakyat melalui pilihan raya
H5b – Terdapat Dewan perhimpunan dan Majlis.
H5c – Semua warganegara lelaki dewasa Athens diberi peluang menjadi anggota Dewan Perhimpunan antara 6bulan hingga 1 tahun.
                                                                                                                    (1 X 8 = 8 maks)
Ceraian (b)

F1 – Dalam sistem republic tiada pemerintah berkuasa mutlak
H1a – Kuasa tertinggi terletak pada dua orang konsul
H1b – Konsul ini dilantik oleh dewan senat untuk sesuatu tempoh
H1c – Dengan adanya dua orang konsul ini maka antara mereka tidak ada yang lebih berkuasa
F2 – Konsul dibantu oleh Dewan Senat yang diwakili oleh golongan bangsawan bagi membincangkan hal-hal pentadbiran Negara dan merangka perundangan
H2a – Biasanya sebelum seseorang ahli dewan senat dilantik menjadi konsul , beliau ialah praetor iaitu pemerintah tentera
H2b – Dewan senat dianggotai oleh golongan bangsawan
F3 – Dibawah senat pula ialah Dewan Perhimpunan
H3a – Diwakili oleh semua rakyat Rom
H3b – Segala keputusan Dewan Senat akan disampaikan kepada Dewan Perhimpunan untuk diluluskan
H3c – Fungsi dewan perhimpunan sekadar melulus dan mengesahkan keputusan Dewan Senat
F4 – Sistem Republik di Rom ini telah berubah apabila Rom mencapai taraf empayar dibawah pemerintahan Julius Ceasar                                                    (1 X 8 = 8 maks)

Ceraian (c)

F1 – Menjaga dan mengekalkan keamana yang dikecapi sejak dari dahulu lagi
F2 – Menjaga perhubungan kaum yang terdapat dalam masyarakat majmuk di Malaysia
F3 – Menguatkuasakan undang-undang (cth : ISA)
F4 – Mengelakan daripada mempersoalkan isu-isu sensitive yang boleh menyebabkan perbalahan antara kaum

Mana – mana jawapan yang munasabah boleh diterima pakai (KBKK)
                                                                                                               (1 X 4 = 4 maks)


SOALAN 7

Ceraian A

(i) Kerajaan Agraria

-Menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan pertanian, penternakan dan pemungutan hasil hutan dan sungai
-Wujud dikawasan pertanian yang subur
- di lembah sungai
-Selain itu wujud dikawasan pedalaman
-dikawasan bukit
- dilereng tanah gunung berapi
-Contoh kerajaan seperti Angkor/Irrawady/Menam/sungai merah/sungai Mekong/Taruma/sailendra/Sukhotai
-Iklim sesuai untuk pertanian
-panas dan lembap sepanjang tahun
-Menjalankan aktiviti pertanian
-seperti menanam padi sawah di kawasan yang mempunyai bekalan air yang cukup
-Menanam padi huma dikawasan tanah tinggi dan bukit
-dengan meneres dan membuat relung untuk mendapatkan bekalan air
-Menanam tanaman sampingan seperti
Jagung/pisang/keledek dan sayur sayuran
-Menghasilkan pelbagai jenis rempah seperti
Cengkih dan lada hitam
-Mengumpulkan hasil hutan seperti
Kayu gaharu/kapur barus/tanduk/gading/dammar/kayu cendana
-Sarang burung diambil dari gua untuk tujuan perdagangan
-Menangkap ikan
-Di sawah,sungai,paya
-Mendapatkan kulit kura-kura
-Menternak binatang
-Lembu,kerbau,ayam,kambing
-lebihan hasil dipasarkan atau dibekalkan kepada masyrakat Bandar atau kerajaan maritime
                                                                                                                            (6 markah)

(ii) Kerajaan Maritim

-Menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan perdagangan dan kelautan
-Berfungsi sebagai pelabuhan
-Wujud di kawasan pesisir pantai,lembah sungai dan kepulauan
-Contoh kerajaan seperti Srivijaya/Kedah Tua/Tiumah/Langkasuka/Kataha/Mo-Lo-Yu/Chih Tu/Fo Lo An/Peng Keng
-Menjalankan kegiatan menangkap ikan
-Memungut hasil laut
-Petempatan kemudianya berkembang menjadi perkampungan nelayan
-Ada kawasan merupakan pengeluar bijih logam seperti emas dan timah
-Melakukan aktiviti perdagangan setelah terdapat hasil lebihan
-Berkembang menjadi pelabuhan yang terdiri daripada
-Pelabuhan pembekal,pelabuhan kerajaan dan pelabuhan entrepot
-Kebanyakan pelabuhan berkembang pesat kerana kedudukan yang strategic
-terletak di tengah-tengah laluan perdagangan timur dan barat
-Terlindung dari tiupan angin monsun
-menjadi tempat persingahan
-Selain itu pelabuhan lengkap dengan pelbagai kemudahan
-Mendapat bekalan untuk perdagangan yang mencukupi seperti logam,hasil hutan,serta hasil dari kerajaan lain yang dibekalkan kepada kerajaan maritime
-Masyarakat mahir membina kapal
-Mahir dalam pelayaran
-Penduduk kerajan maritime terdiri daripada orang tempatan,Orang laut dan pedagang luar
-Menggunakan lebih dari satu bahasa
-Bahasa melayu menjadi bahasa perhubungan atau Lingua Franca
-Bahasa melayu dituturkan dalam urusan perdagangan
                                                                                                                       (6 markah)







Ceraian B

-Kerajaan agraria membekalkan tenaga kerja kepada kerajaan maritime
-Kerajaan agraria membekalkan sumber makanan utama iaitu beras kepada kerajaan maritime
- Kerajaan maritime membekalkan barangan mewah dari china dan india kepada kerajaan agraria
-Antara barangan mewah seperti tembikar,tekstil,gelas,manic,sutera
- Kerajaan agraria membekalkan keperluan makanan dan hasil hutan kepada kerajaan maritime
- Kerajaan agraria membekalkan bahan mentah seperti kayu kepada kerajaan maritime
-Bahan kayu yang baik diperlukan untuk membuat kapal
- Kerajaan agraria membekalkan binatang kenderaan seperti gajah kepada kerajaan maritime
-Gajah digunakan untuk kenderaan raja, biasanya diperoleh dari siam dan burma
- Kerajaan agraria membekalkan tukang kayu kepada kerajaan maritime
- Kerajaan agraria membekalkan tukang batu kepada kerajaan maritime
-Tukang kayu dan tukang batu yang baik terdapat dalam kerajaan agrarian
                                                                                                                             (4 markah)

Ceraian C

-Manfaatkan kurniaan tuhan
-Perlu memiliki semangat meneroka
-Memanfaatkan alam sekitar untuk membaiki taraf hidup
-Menceburi bidang perdagangan
-Saling bantu membantu antara satu sama lain
-Berusaha bersungguh-sungguh
-Menjalinkan hubungan diplomatic untuk memajukan Negara
-Sabar
-Berani

Mana-mana munasabah boleh diterima                                                              (4 markah)



SOALAN 8

Ceraian (a)

F1 – Pengaruh hindu di bawa oleh Ksaytria atau tentera yang menakluk Asia Tenggara
F2 – Dibawa oleh pedagang atau Vaisya
F3 – Dibawa oleh golongan Brahmin atau pendeta
F4 – Pengambilan aspek-aspek kebudayaan India yang menarik dan disesuaikan dengan budaya tempatan
F5 – Jumpaan seni arca mempunyai cirri langgam India di Srivijaya, iaituarca dengan ikatan tali kulit harimau
F6 – Pengambilan aspek-aspek budaya India berbeza mengikut pemerintah
F7 – Kedah Tua menerima pengaruh Buddha tetapi di Dieng (Indonesia) menerima pengaruh Hindu.
F8 – Kerajaan di Takuapa dan di Pulau Bangka menganut agama Hindu Mazhab Vishnu sementara di Sumatera dan Jawa mengamalkan Buddha Mahayana.
                                                                                                                  (1 X 6 = 6 maks)                 

Ceraian (b)

F1 – Sistem Beraja
H1a – Raja berada di puncak pemerintahan
H1b – Dibawahnya terdapat kerabat diraja
H1c – Diikuti pembesar dan ahli agama, iaitu Brahmin
H1d – Diikuti rakyat daripada pelbagai golongan.
H1e – Hamba paling bawah
F2 – Peranan raja adalah berkuasa mutlak dalam semua aspek
H2a – aspek ketenteraan, pentadbiran, ubdang-undang, hubungan luar dan khazanah Negara
H2b – Perintah raja menjadi undang-undang
H2c – Melangar perintah raja bermakna menderhaka
H2d – Raja dikhendaki adil terhadap golongan yang diperintah
F3 – Raja merupakan bayangan tuhan
H3a – Lahir konsep dewa-raja dalam sistem pemerintahan
H3b – Dewa raja diangap punyai kesaktian
H3c – Lahirlah unsure mitos dan lagenda asal usul raja
H3d – Memperkuatkan lagi kedudukan raja dan status sebagai pemerintah
F4 – Raja berdaulat
H4a – Diwujudkan pelbagai adapt istiadat seperti pertabalan raja
H4b – Upacara pertabalan dipimpin oleh golongan Brahmin tidak kira beragama hindu atau Buddha
H4c – Tujuan untuk membezakan kedudukan raja daripada golongan yang diperintah
F5 – Pusat alam
H5a – Mendirikan kompleks kota yang melambangkan kompleks kota yang melambangkan konsep alam semester
H5b – Dikenali juga sebagai order kosmos
H5c – Raja dn ibu kotanya ialah pusat alam dan pemerintahan
H5d – Raja bertanggunjawab untuk mengatur kesejahteraan Negara dan rakyat selaras dengan Dharma
                                                                                                (1 X 8 = 8 maks.)
Ceraian c

F1 – Meningkatkan pencapaian intelektual masyarakat
F2 – Batu bersurat Kutei menjelaskan keturunan raja
F3 - Batu bersurat Sungai Mas (Kedah Tua) berkaitan dengan agama Buddha
F4 – Inskripsi di Palembang berkaitan dengan pemerintahan dan amaran raja kepada rakyat dan pembesar agar tidak menderhaka kepada raja.
F5 – Batu bersurat Lembah Bujang menunjukkan arahan dan pemberitahuan pemerintah kepada rakyat
F6 – Peranan bahasa Sanskrit dalam kesusasteraan
F7 – Menjadi bahasa ilmu
F8 – Alat Komunikasi
F9 – Diambil perkataan Sanskrit untuk digunakan dalam bahasa melayu seperti dosa, dukha, derhaka
                                                                                                (1 X 6 = 6 maks.)


SOALAN 9

Ceraian (a)

F1 -  Pelabuhan entrepot ialah pelabuhan yang berperanan membekalkan hasil tempatan dan hasil kawasan takluknya kepada pedagang antarabangsa yang berdagang di pelabuhanya.
H1a – juga berperanan membeli barangan daripada pedagang antarabangsa
H1b – Mengedarkanya kepada pedagang yang datang dari pelabuhan sekitarnya dan kawasan takluknya
F2 – Proses perkembangan pelabuhan entrepot bermula dari pelabuhan pembekal iaitu pelabuhan terawal
H2a – Pelabuhan ini membekalkan barangan tempatan seperti bijih timah, emas dan makanan kepada pedagang
C2a menjadi tempat persinggahan pedagang contohnya pelabuhan Jenderam Hilir, Kuala Berang dan Kuala Selingsing
H2a – Seterusnya ada beberapa pelabuhan pembekal yang bertukar kepada pelabuhan kerajaan seperti Campa, Kedah Tua dan Srivijaya
F3 – Pelabuhan kerajaan pada awalnya merupakan pelabuhan pembekal menjadi pelabuhan kerajaan apabila petempatan berkembang menjadi negeri
H3a – Pelabuhan ini berperanan membekalkan barang dagangan
H3b – Berkembang menjadi pelabuhan entrepot kerana kedudukanya yang strategic antara China dan India
C3a – Contohnys Kedah Tua dan Srivijaya
                                                                                                              (1 X 8 = 8 maks)

Ceraian (b)

F1 – Memiliki tentera laut yang besar
H1a – Diangotai oleh pelbagai golongan rakyat termasuklah orang laut
H1b – Tentera laut mengawal keselamatan Kerajaan
H1c - Dan perdagangan di Selat Melaka
Hid – Menjalankan dasar perluasan kuasa keatas kawasan berhampiran sepertiu Jambi, Kedah Tua dan Persisir Pantai Sumatera
H1e – Menguasai laluan perdagangan Selat Melaka dan Selat Sunda
F2 – Kedudukan yang strategic di Selat Melaka
H2a – Menjadi tempat laluan dan persinggahan kapal yang berdagang diantara China dan India
F3 – Terdapat banyak hasil barangan untuk perdagangan antarabangsa yang diperolehi dari kawasan takluknya
F4 – Mampu membina dan menghasilkan kapal besar
H4a – Memyediakan kemudahan di pelabuhan seperti baiki kapal, penginapan dan gudang.
F5 – Kemudahan mendapat bekalan makanan dikawasan pemerintahanya dan wilayah takluknya kepada para pedagang
F6 – Pengurusan di pelabuhan yang cekap
                                                                                                          (1 X 8 = 8 maks)

Ceraian (c)

F1 – Didorong oleh semangat masyarakatnya untuk meneroka dan berdagang ke kawasan luar
F2 – Mahir membuat perahu dan kapal
F3 – Penciptaan layer membolehkan mereka berlayar jauh
F4 – Mengetahui kaedah menuju ke sesuatu tempat seperti berpandukan bintang di langit

Mana-mana jawapan yang munasabah (KBKK)
                                                                                                         (1 X 4 = 4 markah)

1 comment: